Budowle i konstrukcje murowane z biegiem czasu ulegają procesom destrukcyjnym, których przebieg bywa bardzo różnorodny i zależy zarówno od własności fizykochemicznych materiałów, jak też rodzaju konstrukcji, wieku budowli, warunków pracy, zdarzeń losowych itp. Niektóre z procesów destrukcyjnych przebiegają bardzo powoli, wywołując w elementach konstrukcyjnych i materiałach nie zawsze nawet uchwytne i dostrzegalne zmiany lub odkształcenia. Do takich między innymi należą również odkształcenia, które powstają wskutek nieprzerwanie działającej siły ciężkości. W tym przypadku po dłuższym czasie powstają nieznaczne ugięcia stropów, osiadanie podpór, deformacje sklepień itp. Odkształcenia te nie są groźne w budynkach wykonanych poprawnie pod względem technicznym, jeśli nie towarzyszą temu inne czynniki, a zwłaszcza zjawisko starzenia się i rozkładu materiału.
Zjawisko starzenia się w materiałach i konstrukcjach murowanych rozwija się pod wpływem długotrwałego działania otaczającego środowiska bez przebiegu określonych reakcji chemicznych wywołanych czynnikami zewnętrznymi. Wpływ na starzenie się wywierają głównie czynniki fizyczne występujące przede wszystkim w konstrukcjach nie osłoniętych w związku z działaniem zjawisk klimatycznych, a więc powtarzających się okresowo zmian wilgotności względnej otaczającego powietrza, zmian temperatury, bezpośredniego działania promieni słonecznych, wiatru, opadów atmosferycznych w postaci deszczu i śniegu. Proces starzenia się budowli murowanych przebiega więc naturalnym biegiem rzeczy i trudny jest do zahamowania.
Zjawisko starzenia się w praktyce trudno jest też wyodrębnić i odgraniczyć od procesu rozkładu chemicznego. Materiały i konstrukcje po pewnym okresie czasu pod wpływem działania szkodliwych substancji ulegają również stopniowo przeobrażeniom chemicznym.
Zjawisko to powstaje w wyniku szeregu nawarstwiających się i współdziałających ze sobą skomplikowanych procesów fizycznych, chemicznych, a niekiedy i biologicznych, przy czym działanie synergiczne tych czynników wiąże się z przemianą tworzywa na drodze reakcji chemicznych. Duży wpływ na destrukcję chemiczną wywiera agresja środowiska otaczającego materiały i konstrukcje murowane.
Wiele zniszczeń w budowlach i konstrukcjach murowanych wywołuje działanie czynników mechanicznych, a zwłaszcza spowodowanych zachodzącymi przeobrażeniami i deformacją podłoża, na którym jest posadowiona budowla, zmianą stosunków wodnych w sąsiedztwie budowli oraz naruszeniem równowagi mas ziemnych. Mechaniczne uszkodzenie budowli może być również wywołane wstrząsami i drganiami pochodzącymi najczęściej z bodźców zewnętrznych. Wstrząsy i drgania naruszają spoistość konstrukcyjnych warstw układów murowanych i sprzyjają rozwijaniu procesów destrukcyjnych pochodzących z innych źródeł.
Szkodliwe działanie czynników fizycznych, chemicznych i mechanicznych mogą przyśpieszyć ujemne cechy materiałów, wady konstrukcyjne tkwiące w wielu budowlach zabytkowych, warunki użytkowania, a zwłaszcza świadoma lub nieświadoma działalność człowieka, wprowadzająca najrozmaitsze zmiany funkcji i przeznaczenia budowli. Niszczenie zabytków mogą spowodować także inne czynniki, wśród których szczególnie groźne w następstwach i trudne do opanowania są pożary, powodzie, niekiedy działania sejsmiczne, wreszcie działania wojenne.
W analizie objawów i skutków działania różnych czynników niszczących nie można pominąć też czasu i wpływu bezpośredniego otoczenia zabytku.
W ciągu setek lat czas nieubłaganie zmienia formy życia, potrzeby i wymagania techniczne. Zmiana zaś warunków przyrodniczych otaczających zabytek wpływa na to, że powierzchnia terenu wraz ze znajdującymi się na niej zasobami przyrody ulega stałemu przekształceniu. Czas i zmiany warunków przyrodniczych stają się powodem, że nawet najdoskonalsze budowle pod względem technicznym, konstrukcyjnym i materiałowym ulegają zgubnemu wpływowi destrukcji.
Rejestracja objawów i skutków zniszczeń, analiza zjawisk i wszelkich okoliczności sprzyjających niszczeniu oraz rozpoznanie źródeł je wywołujących są niezwykle ważne w działalności konserwatorskiej. Bez wyjaśnienia charakteru i przyczyn powodujących zniszczenia trudno jest w sposób właściwy dobrać środki techniczne pozwalające na skuteczne podtrzymanie egzystencji zabytku.
Budowle i konstrukcje murowane z biegiem czasu ulegają procesom destrukcyjnym, których przebieg bywa bardzo różnorodny i zależy zarówno od własności fizykochemicznych materiałów, jak też rodzaju konstrukcji, wieku budowli, warunków pracy, zdarzeń losowych itp. Niektóre z procesów destrukcyjnych przebiegają bardzo powoli, wywołując w elementach konstrukcyjnych i materiałach nie zawsze nawet uchwytne i dostrzegalne zmiany lub odkształcenia. Do takich między innymi należą również odkształcenia, które powstają wskutek nieprzerwanie działającej siły ciężkości. W tym przypadku po dłuższym czasie powstają nieznaczne ugięcia stropów, osiadanie podpór, deformacje sklepień itp. Odkształcenia te nie są groźne w budynkach wykonanych poprawnie pod względem technicznym, jeśli nie towarzyszą temu inne czynniki, a zwłaszcza zjawisko starzenia się i rozkładu materiału.
